Boimy się czego? Wilka złego. – Obraz wilka, bestii i kobiety w „Czerwonym Kapturku” i „Pięknej i Bestii” opowiedzianych na nowo przez Carter, Lee i Donoghue

Tematem niniejszej pracy dyplomowej jest analiza relacji pomiędzy tradycyjnymi i współczesnymi wersjami “Czerwonego Kapturka” i “Pięknej i Bestii”. Praca skupia się głównie na wpływie tradycji na autorów nowych wersji oraz na zmianach w prezentowanym obrazie kobiety. Do analizy wybrano siedem bajek autorstwa trzech kobiet: “The Werewolf”, “The Company of Wolves”, “The Courtship of Mr Lyon”, “The Tiger’s Bride” autorstwa Angeli Carter; “Wolfland”, “Beauty” autorstwa Tanith Lee i “The Tale of the Rose” Emmy Donoghue. Wszystkie powyższe tytuły skupiają się na wzmocnieniu pozycji kobiety poprzez proces samopoznania.Znaczący wpływ na badania miały antologie i opracowania autorstwa Jacka Zipesa, Mariny Warner i współautorów encyklopedii The Oxford Companion to Fairy Tales. Materiały wspomagające użyte podczas analizy konkretnych bajek pochodzą z różnych źródeł, między innymi ze zbiorów opracowań krytycznych i czasopism naukowych.Pierwszy rozdział stanowi wprowadzenie w tematykę bajki i w sześciu podrozdziałach skupia się na przedstawieniu historii gatunku, omówieniu jego elementów charakterystycznych, zaprezentowaniu bajki jako gatunku cechującego się interseksualnością oraz na wstępie do krytyki gatunku z punktu widzenia psychologicznego. Ostatni podrozdział to krótki przegląd historii bajki w odniesieniu do feminizmu. Całość rozdziału zapewnia podstawowe informacje niezbędne dla późniejszych rozważań.Rozdział drugi w całości skupia się na „Czerwonym Kapturku”. Otwiera go prezentacja źródeł tekstu w opowieściach przekazywanych ustnie oraz wstępna analiza pierwszych wersji literackich autorstwa Braci Grimm i Perraulta. Analiza “The Werewolf”, “The Company of Wolves” i “Wolfland” poprzedzona jest podrozdziałem na temat dzieł Carter, jej powiązań z gatunkiem oraz odbioru jej tekstów przez krytyków. Każda z bajek omówiona jest w oddzielnym podrozdziale, w nawiązaniu do tekstów źródłowych przedstawionych na początku rozdziału.Trzeci rozdział to prezentacja „Pięknej i Bestii” i jej współczesnych wersji. Podobnie jak w przypadku „Czerwonego Kapturka”, przybliżona zostaje historia bajki oraz jej źródła. Kolejne podrozdziały skupiają się na indywidualnych bajkach, prezentując różnice pomiędzy wersjami: “The Courtship of Mr Lyon”, “The Tiger’s Bride”, “Beauty” i “The Tale of the Rose”. Każda z trzech pierwszych opowieści ukazuje inny rodzaj transformacji, odpowiednio: przemianę Bestii, przemianę Pięknej oraz wewnętrzną przemianę Pięknej; w ostatniej wersji natomiast nie zachodzi żadna metamorfoza.Badania i analizy jednoznacznie wskazują, że w swoich wersjach współczesne autorki sprzeciwiają się obrazowi kobiety utartemu w tradycyjnych bajkach i starają się od niego odejść. Pomimo wielu różnic między ich wersjami, wyraźnie widać, że wszystkie trzy pisarki postawiły sobie ten sam cel: eksplorację natury kobiecości w procesie samopoznania i samoakceptacji, która w rezultacie doprowadzi do wzmocnienia pozycji kobiety – zarówno w oczach mężczyzn jak i w jej własnym odczuciu.The primary purpose of this thesis is to investigate how the modern retellings of “Little Red Riding Hood” and “Beauty and the Beast” enter into a dialogue with their traditional hypotexts. The thesis is specifically concerned with the influence of the fairy tale tradition on the authors of the retellings and with the image of the woman presented in those two tales. Seven retellings written by three women writers have been chosen for the analysis: “The Werewolf”, “The Company of Wolves”, “The Courtship of Mr Lyon”, “The Tiger’s Bride” by Angela Carter; “Wolfland”, “Beauty” by Tanith Lee and “The Tale of the Rose” by Emma Donoghue. The tales in this selection are all centred around the idea of woman’s empowerment through the process of self-discovery.The research has been strongly influenced by the critical works of Jack Zipes, Marina Warner and the contributors to The Oxford Companion to Fairy Tales, whose comments and insights were very stimulating. The essays helpful for the analysis of the individual tales come from various sources, including critical collections or journals such as Marvels & Tales.Chapter one is introductory and explores fairy tale as a genre, providing the background for the discussion of the individual tales. It is divided into six subchapters which deal with the history of the fairy tale, its main characteristics, the idea of its intertextuality, psychological approach and its influence on the fairy tale criticism and the genre’s relation to feminism.Chapter two concentrates on the “Little Red Riding Hood” and its retellings. It begins with the description of the tale’s origins in oral tradition and a short analysis of the literary versions written by Brothers Grimm and Perrault. This is followed by a subchapter on the works of Angela Carter and their critical reception, which is essential for the understanding of her retellings. Each of the three tales – “The Werewolf”, “The Company of Wolves”, “Wolfland” – is discussed in a separate subchapter, focusing on its dialogue with the traditional versions and the possible aims.Chapter three follows the structure of chapter two. The first subchapter provides an outline of the history of “Beauty and the Beast” and is followed by four subchapters presenting a close reading of four retellings, each offering a different approach: “The Courtship of Mr Lyon” about Beast’s transformation, “The Tiger’s Bride” about Beauty’s transformation, “Beauty” offering an internal transformation of the heroine and “The Tale of the Rose” with no transformation whatsoever.This study shows that the modern woman writers enthusiastically exploit the dialogic nature of the fairy tale, refusing to accept the image of dependant woman presented in the traditional tales. Furthermore, it proves that each of them offers a unique perspective but at the same time, works towards the common goal – the empowerment of woman through the self-discovery and self-acceptance